مزاج شناسی قسمت نوزدهم

استفراغ از ریشه فراغت می آید و به معنای پالایش، پاکسازی و تخلیه بدن از مواد زائد و غیرطبیعی، مضر و بیمار کننده است. ما به دنبال فرایند هضم و جذب، دفع هم داریم. در فرایند دفع باید پسماند مواد زائد بدن باید از بدن خارج شود . پس می‌توان گفت استفراغ یعنی زدودن سموم و مواد زائدی که در بدن ایجاد می‌شود. مواد زائد به طور طبیعی و روزمره در بدن ایجاد و انباشته می شود. پس ضرورت دارد از راه های خروجی طبیعی بدن دفع شود.

اگر فرد به اندازه کافی غذا بخورد اما دفع مواد زائد، مدفوع، ادرار یا تعرق به اندازه کافی نباشد. بدن حتما دچار مشکل و بیماری خواهد شد. همانطور در نقطه مقابل اگر فردی غذایی کافی بخورد، ولی بیش از اندازه دفع مدفوع و ادرار و تعرق داشته باشد برای بدن آسیب است . به این معنا که در بدن استفراغ بیش از حد باشد و احتباس نداشته باشد، مواد مغذی را نگه ندارد، دچار ضعف و بیماری خواهد شد.

پس ما باید تعادلی بین این دو موضوع در بدن ایجاد کنیم.احتباس به مفهوم نگه داشتن به اندازه مواد مغزی ضروری مورد نیاز برای بدن است. ما نیاز داریم به اینکه مواد مغذی را ذخیره کنیم زیرا بدن ما به طور دائمی در حال تحلیل مواد درونی است و بعضی اوقات امکان استفاده و خوردن برای انسان نیست پس باید مواد ضروری و مغذی در بدن حفظ شود. اما این پدیده احتباس و استفراغ دو پدیده متضاد هستند ولی تعادل عملکرد آنها ضامن سلامتی است.

گاهی قوه تدبیر کننده بدن به صورت طبیعی موجب اسهال میشود و مواد زائد را از طریق دستگاه گوارش دفع می کند . بعد از این بدن این مورد را متعادل کرده و به حالت عادی خود باز خواهد گشت. مشکل اصلی امروز ما بحث خارج نشدن مواد زائد به صورت مدفوع است یعنی”یبوست”. اما راه حل آن چیست؟

اول از همه باید ببینیم چه می‌شود که بدن از حالت طبیعی خارج میشود؟ ساختار بدن ما به گونه ای است که دفع پسماند فضولات به راحتی انجام می شود. بدن ما آن قدر برنامه ریزی شده عمل می کند که حتی نیازی به فشار بیرونی برای انجام این عمل نیست. اما چرا چنین اتفاقاتی برای ما رخ می دهند ؟ به دلیل اینکه ما به سلامتی توجه نمی کنیم .علت دفع ناقص یا یبوست و فشار هایی که روده ما در مسیر دفع متحمل می شود چیست؟

 سرخ کردنی ها، تنقلات مصنوعی، فست فود ها، غذاهای چرب، غذاهای بیات و مانده، برنج سفید، آرد سفید( در ماکارانی ها، نان ها، رشته آش، شیرینی ها، بیسکوئیت ها، کیک ها، کلوچه ها)، کباب و هرچه که در دمای بسیار بالا به صورت خشک پخته می شود. غذا های خشک، چای، نوشیدنی های مضر، سیگار، مواد مخدرهمه و همه دلایل اصلی مشکلات ما هستند. پس اولین نکته برای ما این است که پرهیزات را جدی بگیریم . برنج سفید یکی از عوامل یبوست در کشور ما است. ترشیجات، ماست، دوغ، چیپس و پفک زیاد ، شوریجات بیش از حد ، تندی بیش از حد باعث خشکی در بدن می شود.  و این خشکی به شکل یبوست میشود.

“بدن ما باید گرم و مرطوب باشد، این تعادلی است که بدن ما نیاز دارد به تعادل برسد.” در غیر این صورت بدن نمی‌تواند به صورت طبیعی فضولات را از بدن خارج کند. باید دقت کنیم بدن ما احتیاج به فیبر دارد. این در حالی است که محصولات حیوانی هیچگونه فیبری ندارد. سبزیجات و صیفی‌جات و میوه جات و غلات کامل و جوانه ها ، زیتون، بشقاب سبزیجات بخارپز مواردی هستند که می تواند در سبد و سفره غذایی ما جای بگیرد. می توانیم سبزیجاتی نظیرهویج و کدو و لوبیا سبز، بروکلی و گل کلم را بخارپز کنیم بعد روغن زیتون و لیموترش و نمک بزنیم و یک بشقاب خوشطعم پر از فیبر داشته باشیم.

اگر با کاهو دچار افت انرژی می شوید . با اضافه کردن عسل و سرکه انگبین می توانیم سردی آن را متعادل کنیم .  با چنین جایگزین های عالی و مغذی به راحتی می توانیم ترشیجات را حذف کنیم. ترشیجات خطرناکی که با سرکه های صنعتی آماده می شوند باید از سفره غذایی ما حذف شود.

اما در حال حاضر باید بپردازیم به مواردی که تسهیل کننده دفع این مواد زائد در بدن ما هستند.  آلو بخارا، برگه هلو، انجیر، کشمش، ارده، زیتون، روغن زیتون، سبزی خوردن و … مواردی هستند که به افزایش فیبر در بدن ما کمک می کنند. شربت های شرکت طسام ، شربت رافع که دفع کننده مواد زائد روده هاست می تواند برای ما تسهیل کننده باشد.عصاره گز علفی نیز یکی از مواردی است که گوارش را در بدن ما تسهیل می بخشد.

دمنوش ها نیز در این مسیر به ما کمک می کنند . دمنوش هایی نظیر بابونه و بهارنارنج، دمنوش به لیموهم خوشطعم و هم موثر هستند . ما به خوبی می توانیم دمنوشها را جایگزین چای کنیم. توجه کنیم اگر ما یبوست داریم قهوه نخوریم یا خیلی کم بخوریم. به جا آن از بادام و شیر بادام استفاده کنیم. در نوشیدنی هایمان می توانیم از دانه چیا، اسفرزه، چهارتخم، خاکشیر، قدومه، بارهنگ، تخم شربتی استفاده کنیم. ترکیب سیاهدانه و عسل یکی از ترکیبات عالی است که روزانه یک قاشق آن می تواند در برنامه روزانه ما قرار گیرد .

ورزش و پیاده روی تند روزانه یکی از موثر ترین فعالیت ها برای ما در تغذیه هستند. برقصیم، بخندیم،جالب است بدانید که  خنده ضد یبوست است. علاوه بر این حفظ مواد مغذی در غذای سالم دنبال کنیم . ما اول باید مواد مغذی به بدن برسانیم بعد بتوانیم این را حفظ کنیم. مواد مغذی را از طریق میوه جات (خشک یا تازه) سبزیجات، صیفی جات، غلات کامل، حبوبات، جوانه ها می توانیم تامین کنیم. همه مواد مغذی نظیر املاح و مواد معدنی و ویتامین ها و اسید های چرب مفید و قندها و اسیدآمینه ها و همه مواد مغذی را در بدن حفظ کنیم. اگر بدن ما مواد مغذی نداشته باشد سیستم ایمنی بدن نمی‌تواند خوب فعالیت کند .

سیستم ایمنی بدن را باید قوی نگه داریم. اجازه دهیم بدن مبارزه کند و به صورت طبیعی مواد زائد و سمی و غیرطبیعی که می‌تواند از طریق هوا یا غذا و فعل و انفعالاتی که در بدن انجام می شود تولید شده را از دفع کنیم . دو نکته اصلی مد نظر ما یکی حفظ مواد مغذی و دیگر هم  تعادلی که باید در بدن ایجاد کنیم.

به این مسئله باید توجه کنیم که دیر خوابیدن ما در شب باعث یبوست می شود. زمانی که ما شام می خوریم و می خوابیم یبوست می گیریم . زمانی که ما بعد از ناهار می خوابیم ، بدن ما دیگر نمی‌تواند به درستی عمل کند. پس حواسمان باشد به اندازه مایعات بخوریم . برای اینکه دفع ادرار و مدفوع در بدن ما به خوبی انجام شود، به اندازه فیبر به بدن برسانیم و تعرق بدن را تنظیم کنیم کنیم . قسمتی از مواد سمی بدن ما  می تواند از طریق تعرق خارج شود.

 مواد مغذی را حفظ کنیم، نگذاریم مواد مغذی از بین برود، بعضی زیاد ورزش می کنند اما اصل اضافه بار را رعایت نمی‌کنیم . این گونه مواد مغذی تخریب می شود، گاهی زیاد مواد مغذی به بدن می‌رسانند که نتیجه آن نیز تبدیل مواد مغذی به چربی است . مهمترین مسئله پرهیزات ما بحث شکر و آرد سفید است که سلامتی ما را به خطر می اندازد.

امیدوارم این اصول را به درستی درک کنیم، اجرا کنیم تا سلامت بیشتری را تجربه کنیم .

رسول حیدری 

شاد و سلامت باشید